ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามแนวคิดการสร้างความรู้ด้วยตนเอง
(Constructivism) ร่วมกับการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) เพื่อส่งเสริม
ทักษะการคิดวิเคราะห์ ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 (TAPSE Model)
ผู้ศึกษา นางสาวเสาวเพ็ญ บุญประสพ
ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ
สถานศึกษา โรงเรียนพิบูลมังสาหาร สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดอุบลราชธานี
ปีการศึกษา 2562
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 4 ข้อ คือ 1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามแนวคิดการสร้างความรู้ด้วยตนเอง (Constructivism) ร่วมกับการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 2) เพื่อพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามแนวคิดการสร้างความรู้ด้วยตนเอง (Constructivism) ร่วมกับการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 75/75 3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการเรียนการสอนตามแนวคิดการสร้างความรู้ด้วยตนเอง (Constructivism) ร่วมกับการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 4) เพื่อประเมินผลรูปแบบการเรียนการสอนตามแนวคิดการสร้างความรู้ด้วยตนเอง (Constructivism) ร่วมกับการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษา ปีที่ 2
กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาค้นคว้าครั้งนี้ เป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2/6 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2562 โรงเรียนพิบูลมังสาหาร จำนวน 1 ห้องเรียน รวมทั้งหมด 36 คนได้มาจากการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาค้นคว้าประกอบด้วย 1) รูปแบบการเรียนการสอน 2) แผนการจัดการเรียนรู้ 3) แบบทดสอบวัดทักษะการคิดวิเคราะห์ 4) แบบสอบถามความพึงพอใจ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลคือ ร้อยละ (%) ค่าเฉลี่ยเลขคณิต ( ) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และการทดสอบที (t – test ) แบบ Dependent Sample โดยใช้กระบวนการวิจัยและพัฒนา 4 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 การวิจัย (Research – : Analysis) : การศึกษาข้อมูลพื้นฐาน ขั้นตอนที่ 2 การออกแบบและพัฒนาหาประสิทธิภาพของรูปแบบการเรียนการสอน (Development – : Design and Development) ขั้นตอนที่ 3 การวิจัย (Research – : Implementation) และขั้นตอนที่ 4 การพัฒนา (Development – : Evaluation) การประเมินผลและปรับปรุง
ผลการวิจัยพบว่า
1) จากจุดมุ่งหมายหมายของหลักสูตร ผลการประเมินผลนักเรียนจาก PISA, TIMSS และ O – NET ผลการสัมภาษณ์ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 และครูผู้สอนคณิตศาสตร์โรงเรียนพิบูลมังสาหาร ผลการศึกษาการวิจัยและพัฒนาเพื่อออกแบบรูปแบบการเรียนการสอน ได้สังเคราะห์เป็นรูปแบบการเรียนการสอนโดยประยุกต์ใช้กระบวนการวิจัยและพัฒนาของ มาเรียม นิลพันธุ์ (2558: 239) และเควิน ครูส (Kevin Kruse. 2017: Online) เป็นกระบวนการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ภายใต้แนวคิดการสร้างความรู้ด้วยตนเอง (Constructivism) การจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) แนวคิดพิรามิดการเรียนรู้ (Learning Pyramid) และการเรียนรู้แบบร่วมมือ (Cooperative Learning)
2) รูปแบบการเรียนการสอนตามแนวคิดการสร้างความรู้ด้วยตนเอง (Constructivism) ร่วมกับการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษา ปีที่ 2 ที่พัฒนาขึ้นมีชื่อว่า TAPSE Model มี 5 ขั้น คือ 1) ขั้นดึงความสนใจนำเข้าสู่บทเรียน(T) 2) ขั้นปฏิบัติงานสร้างองค์ความรู้(A) 3) ขั้นนำเสนอแลกเปลี่ยนเรียนรู(P) 4) ขั้นสรุปและประยุกต์ใช้ความรู้(S) 5) ขั้นประเมินผล(E)
3) ประสิทธิภาพของรูปแบบการเรียนการสอนแบบ TAPSE เท่ากับ 78.80/77.87 เป็นไปตามเกณฑ์ 75/75
4) ทักษะการคิดวิเคราะห์ของนักเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 และนักเรียนมีความพึงพอใจต่อรูปแบบการเรียนการสอนแบบ TAPSE ในระดับมากที่สุด